ضرورت بازسازی و بازطراحی روش های آموزشی

سلامتی انسان بر همه فعالیت های اجتماعی او اولویت دارد. هیچ شکی نیست که آدمی وظیفه دارد قبل از هر اقدام و تصمیمی از جسم و جان خود به عنوان امانتی که خداوند مهربان خلق کرده و در اختیار انسان قرار داده به نحو احسن نگهداری کند و از هر فعالیتی که سلامتی را خدشه دار می کند به شدت پرهیز نماید. مگر آن اقدام در راه خدا، دین و ارزش های والای اخلاقی باشد که حسابش جداست. الغرض! کرونا ویروس منحوسی است که جان انسان های بیشماری را گرفته است و کماکان تهدید بزرگی برای سلامتی جامعه ی بشری است.

به هر حال بعد از چندین ماه مبارزه نفس گیر با این ویروس در سراسر جهان اکنون واکسیناسیون عمومی آغاز گردیده و راه های درمان هر چند غیرقطعی برای آن کشف شده است و امیدواری فراوانی وجود دارد که ریشه ی آن قطع گردد. هر چند تا دستیابی به این نقطه هنوز فاصله زیادی وجود دارد. کرونا به سختی همه ی فعالیت های عادی و عمومی را مختل کرد و بسیاری از مسائل اجتماعی و اجتماعات مردمی را تحت تأثیر قرار داد و به اقتصاد جهانی زیان های فراوانی وارد کرد تا بعد از آزمون و خطاهای بسیار و آمار قابل توجه مرگ های ناشی از این اپیدمی با ایجاد تغییراتی بشر خودش را برای زندگی در شرایط کرونایی آماده کرده است.

در بین تمام عرصه هایی که از این همه گیری آسیب دیده اند حوزه ی آموزش همچون اقتصاد با بیشترین چالش و خسارت مواجه گردیده است. و هنوز هم این روند ادامه دارد. خصوصاً در کشورهایی مثل ایران که زیرساخت های فناوری و مبانی نظری برای برگزاری آموزش های مجازی در آن خیلی توسعه یافته نبوده و بسترهای لازم برای این کار فراهم نگردیده است این آسیب بسیار بیشتر به چشم آمد. امری که در مقاطع ابتدایی که هنوز دانش آموز با فرهنگ آموزش و قواعد مترتب برآن مأنوس نشده از حساسیت بسیار بیشتری برخوردار است.

حالا بعد از دو سال که از این بیماری می گذرد و زمزمه هایی مبنی بر بازگشایی مدارس و دانشگاه ها در کشور ظرف چند ماه آینده به گوش می رسد باید خود را آماده ی بازسازی و باز طراحی اساسی در فرآیندها و روش های آموزشی بکنیم. بخواهیم یا نخواهیم امروز بخش قابل توجهی از فرآیندهای آموزشی در بستر فضای مجازی تعریف گردیده است و رسانه ها و نرم افزاها نقش بسیار تعیین کننده ای در نظام های آموزشی پیدا کرده اند. حتی اگر کرونا هم نبود این مسأله هر چند کمی دیرتر اما به صورت قطعی اجباری می گردید.

حالا که این اتفاق سبب تحقق مجازی شدن بخش قابل توجهی از آموزش گردیده است ضرورت دارد طراحی نظام آموزش و پروش و آموزش عالی مورد بازنگری و بازطراحی اساسی قرار گیرد و مطالعات لازم جهت توسعه زیرساخت های مورد نیاز این فرایند تأمین گردد. نمی شود به بهانه مجازی شدن آموزش کیفیت و اثربخشی آن را نادیده گرفت و نظام کنترل، ارزیابی و سنجش توانایی های علمی دانش آموزان و دانشجویان به صورت صوری و ظاهری باشد.

حتی اگر کرونا به صورت قعطی ریشه کن شود بازهم ما فضای رسانه ای و مجازی را به عنوان ابزار و بستر مهمی در فرایندهای آموزشی پیش روی خود داریم که باید برای آن برنامه ریزی و اقدامات عملی مقتضی داشته باشیم. در غیر این صورت بخش مهمی از الزامات آموزشی که برای توسعه جامعه نیاز اس مختل می گردد. آموزش زیر بنای هر پیشرفت بشری است پس حساسیت و اهمیت آن هیچگاه نباید نادیده انگاشته شود.

منبع: هفته نامه نخست، چهارشنبه 13 مهر 1400، شماره 891